ZROZUMIEĆ SCHIZOFRENIĘ
Z danych WHO wynika, iż schizofrenia dotyka ponad 21 milionów osób na całym świecie. Cierpią na nią przede wszystkim młode kobiety i mężczyźni w wieku ok. 15 - 35 lat. Ludzie chorzy codziennie spotykają się z nietolerancją, niechęcią i brakiem zrozumienia, ponieważ Polacy o schizofrenii nie wiedzą prawie nic. O najczęściej powielanych mitach dotyczących tej choroby mówi dr Magdalena Nowicka, psycholog różnic indywidualnych Uniwersytetu SWPS.
Schizofrenia to choroba psychiczna, która zaburza percepcję, procesy myślowe czy język osób chorych. W okresach zaostrzenia choroby pacjenci doświadczają omamów i urojeń, przez co choroba znacznie upośledza funkcjonowanie społeczne i powoduje deficyt procesów radzenia sobie z codziennymi problemami. Należy jednak pamiętać, że schizofrenię można i należy leczyć. Niestety tylko co drugi chory otrzymuje odpowiednią pomoc. Wciąż nieznane są przyczyny powstawania zaburzeń, choć czynnikami sprzyjającymi, zwłaszcza nawrotom choroby, są trudne doświadczenia czy stres.
MIT 1: Schizofrenicy są niebezpieczni i nieprzewidywalni
Chorzy na schizofrenie są postrzegani jako osoby dziwne, bez emocji, bezkrytyczne, zimne i zagrażające otoczeniu. W odróżnieniu od np. osób cierpiących na depresję, chorujący na schizofrenię są „odczłowieczani” i wzbudzają zdecydowanie mniej empatii. Zamykają się przed nimi drzwi pracodawców, przyjaciół, a często również rodziny. Mit o niebezpieczeństwie płynącym ze strony schizofreników często rozpowszechniany jest przez produkcje filmowe i media. Dane statystyczne mówią zupełnie coś innego - osoby chorujące na schizofrenię stanowią zwykle mniej niż 1% wśród sprawców przestępstw we współczesnych metropoliach. Znacznie częściej bywają jednak ich ofiarami. Z racji choroby nie potrafią bronić swych granic. Cierpiący na schizofrenię często są zamknięci w sobie i apatyczni - zdarza się, że boją się ludzi, obawiają się kontaktów z nimi. Za ten krzywdzący wizerunek chorujących na schizofrenię odpowiedzialny jest przede wszystkim dość powszechny brak wiedzy na temat samej choroby. Tymczasem właśnie od jej poziomu oraz zaangażowania społecznego zależy udana integracja osób chorych ze społeczeństwem.
Prawidłowe leczenie i psychoterapia potrafią w przypadku tej choroby w znaczącym stopniu wyeliminować objawy choroby i umożliwić pacjentowi normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Osoby chorujące na schizofrenię mogą być dobrymi rodzicami i pracownikami.
dr Magdalena Nowicka, psycholog różnic indywidualnych Uniwersytetu SWPS
MIT 2: Chorzy nie potrafią okazywać i nie rozumieją emocji
Badania wskazują, iż ich życie emocjonalne może być dość bogate i potrafią oni doświadczać emocji o nasileniu podobnym do tych przeżywanych przez innych ludzi. Niestety zwykle nie potrafią mówić o swoich emocjach, rozpoznawać ich i prawidłowo nazywać. Istotnej wiedzy na temat życia emocjonalnego pacjentów ze schizofrenią dostarczają badania przeprowadzone na Uniwersytecie SWPS. Okazuje się, że choć osoby chore częściej niż te zdrowe stosują różne zabiegi zmierzające do „popsucia” sobie nastroju (co jest charakterystyczne dla depresji), to deklarują również stosowanie zabiegów zmierzających do jego poprawy. Badania pozwoliły również ustalić, że edukowanie pacjentów na temat roli i znaczenia emocji oraz sposobów ich rozpoznawania znacznie poprawia poziom zadowolenia z interakcji i komunikacji w rodzinie.
MIT 3: Schizofrenicy to osoby upośledzone umysłowo
Schizofrenia nie wiąże się z niższym stopniem inteligencji. Często, wręcz przeciwnie, osoby chore cechują się niezwykle wysokim poziomem uzdolnień matematycznych lub artystycznych. Miewają również tak zwaną pamięć absolutną. Wielu chorych jest znanych ze względu na swoje osiągnięcia, np. Fryderyk Nietzshe, Immanuel Kant, John Nash, laureat Nobla w dziedzinie ekonomii, Wacław Niżyński, jeden z najwybitniejszych tancerzy i choreografów oraz pisarze Jack Kerouac i Philip K. Dick. Niestety w wielu wypadkach, choroba znacznie utrudnia edukację i karierę zawodową, a co za tym idzie samodzielne, dorosłe życie.
MIT 4: Schizofrenia wyklucza z życia
Prawidłowe leczenie i psychoterapia potrafią w przypadku tej choroby w znaczącym stopniu wyeliminować objawy choroby i umożliwić pacjentowi normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Osoby chorujące na schizofrenię mogą być dobrymi rodzicami i pracownikami. Funkcjonowanie chorych w społeczeństwie jest również istotnym czynnikiem motywującym do leczenia i wspierającym ten proces. Niestety, jak pokazują statystyki, aktywność zawodowa osób z rozpoznaną chorobą psychiczną jest bardzo niska – tylko co dziesiąta osoba cierpiąca na schizofrenię jest zatrudniona.
