Język inkluzywny w organizacji
Język kształtuje naszą rzeczywistość i pozwala opisać nasze myśli. Za jego pośrednictwem możemy komunikować się z drugą osobą. Współczesne badania dowodzą, że ma on istotny wpływ na sposób postrzegania osób, organizacji i marek. O tym, jakie korzyści płyną z języka inkluzywnego i dlaczego powinien być standardem w organizacjach, mówi drka Sandra Frydrysiak – socjolożka, kulturoznawczyni i ekspertka gender studies z Uniwersytetu SWPS.
Dzięki językowi można dostrzegać różnorodność i włączać każdą osobę w komunikację. Eliminuje on również istniejące stereotypy i uprzedzenia. Ważne jest, by zauważyć wagę języka i świadomie go używać, budując kulturę wzajemnego szacunku i poczucia równości. „Zauważanie” w języku grup dotąd w nim nieobecnych jest jednym z najpopularniejszych narzędzi służących zmianie społecznej i przeciwdziałaniu uprzedzeniom1.
Jak możemy zdefiniować język inkluzywny?
Język inkluzywny (inaczej włączający, równościowy, tolerancyjny czy język szacunku) jest wolny od uprzedzeń, co oznacza, że nie jest wyrazem stereotypów, nie powiela ich. Ponad to jest wolny od dyskryminujących wyobrażeń o mężczyznach, kobietach i innych osobach. Unika krzywdzących, choć powszechnie stosowanych określeń i sformułowań, w tym form o charakterze etnocentrycznym i rasistowskim.
Język inkluzywny jest wrażliwy na różne wymiary naszej tożsamości, takie jak: płeć, wiek, pochodzenie, kolor skóry, wygląd, status rodzinny, poziom sprawności, religia lub bezwyznaniowość (i inne). Ze względu na posiadanie danej cechy lub cech często dochodzi do zachowań nierównościowych wobec osoby lub grupy osób. Taki język zauważa każdą osobę, ale nie redukuje jej do jednej cechy. Celem jego stosowania jest niedyskryminowanie innych i włączanie wszystkich w komunikację – tłumaczy drka Sandra Frydrysiak.
Szereg międzynarodowych raportów potwierdza, że kierowanie się równością, różnorodnością i inkluzywnością w biznesie przynosi wiele korzyści dla organizacji.
drka Sandra Frydrysiak, socjolożka, kulturoznawczyni, Uniwersytet SWPS
Jakie są korzyści z języka inkluzywnego dla biznesu?
W kontekście biznesowym język inkluzywny jest potrzebny, by „budować́ kulturę przynależności w organizacji i umacniać jej wartości2”. Co to oznacza? Stosując język inkluzywny w komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej organizacji, m.in. budujemy przyjazne miejsce pracy i włączającą kulturę organizacyjną. Sprawiamy, że nasza organizacja staje się atrakcyjna dla różnorodnych osób. Podkreślamy również obecność i znaczenie grup mniejszościowych współtworzących organizację, co zwiększa poczucie przynależności i identyfikacji. Język inkluzywny stanowi podstawę równościowej i włączającej komunikacji, którą warto stosować w organizacji na wszystkich poziomach jej funkcjonowania.
Dzięki językowi równościowemu pozycjonujemy się jako przedsiębiorstwo promujące nowoczesne wartości equality, diversity and inclusion (równość, różnorodność i włączenie). W światowych trendach związanych z politykami inkluzywnymi i antydyskryminacyjnymi zestaw tych wartości coraz częściej poszerza się również o equity (równość związaną ze sprawiedliwością społeczną, wyrównywaniem szans) oraz belonging (przynależność).
Szerszy kontekst – kultura inkluzywna w organizacji i jej wpływ
Język inkluzywny wpisuje się w szersze spektrum działań równościowych i wspierających różnorodność, które są podejmowane przez coraz większą liczbę organizacji. Składają się one na kulturę inkluzywną (włączającą). Można ją budować w zasadzie w ramach każdego działania, procesu czy działu w organizacji. Wszystko jednak zaczyna się w przestrzeni języka, jakiego używamy, by opisać – a tym samym też wytworzyć – naszą rzeczywistość – tłumaczy badaczka.
Szereg międzynarodowych raportów (autorstwa m.in. Accenture, Deloitte czy McKinsey) potwierdza, że kierowanie się równością, różnorodnością i inkluzywnością w biznesie przynosi wiele korzyści dla organizacji, m.in. zwiększa innowacyjność, podwyższa retencję osób pracujących, doprowadza do wzrostu finansowego. Warto zatem zadbać, by wartości equality, diversity and inclusion (w skrócie D&I) stały się częścią organizacji.
Strategie D&I to również przejaw biznesu zaangażowanego społecznie, który aktywnie wpływa na lokalne i globalne normy społeczne oraz zmianę podejścia do polityk równościowych. Za równościową zmianą w organizacji stoi zatem też intencja budowania świata, który nikogo nie wyklucza i jest przyjazny dla wszystkich osób.
Bibliografia:
Język równościowy, Amnesty International https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/J%C4%99zyk-rownosciowy.pdf (dostęp: 21.12.2021 r.)
Niedźwiecka-Ścisłowska A., Kuhr K., Język włączający w miejscu pracy, w: Różnorodność i kultura włączająca krok po kroku. Praktyczny przewodnik dla organizacji, red. Dominika Sadowska, Wydawca Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu, Częstochowa 2021.
Różnorodność i kultura włączająca krok po kroku. Praktyczny przewodnik dla organizacji, red. Dominika Sadowska, Wydawca Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu, Częstochowa 2021.
1Język równościowy, Amnesty International https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/J%C4%99zyk-rownosciowy.pdf (dostęp: 21.12.2021 r.)
2ANiedźwiecka-Ścisłowska A., Kuhr K., Język włączający w miejscu pracy, w: Różnorodność i kultura włączająca krok po kroku. Praktyczny przewodnik dla organizacji, red. Dominika Sadowska, Wydawca Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu, Częstochowa 2021
