„Pleciuga”, czyli jak sztuka integruje środowiska
„Pleciuga” to wspólne dzieło dzieci i młodzieży ze świetlicy Amaltea oraz społeczności Uniwersytetu SWPS w Krakowie. Tworzenie przestrzennej struktury z bambusowych witek było pretekstem do wejścia we wzajemne interakcje i uświadomienia sobie własnej sprawczości. Efekt można będzie oglądać od 15 do 30 listopada na wystawie „Adaptacje/Sploty” w Muzeum Etnograficznym w ramach festiwalu „Sztuka do Rzeczy – Design w Krakowie”.
Festiwal „Sztuka do rzeczy – Design w Krakowie” to cykl różnorodnych wydarzeń artystycznych i wystaw, które potrwają od 4 do 30 listopada. W tym roku tematem przewodnim są „Adaptacje”. W festiwalowe wydarzenia zaangażowana jest instytucja nowa na artystycznej mapie Krakowa – Wydział Interdyscyplinarny Uniwersytetu SWPS. Warsztaty, podczas których powstała „Pleciuga”, były jedną z inicjatyw tego wydziału.
Pretekst do interakcji
Efekty warsztatów, które odbyły się w październiku, można będzie obejrzeć od 15 listopada w Muzeum Etnograficznym. Wzięły w nich udział dzieci w wieku 10-15 lat ze świetlicy środowiskowej Amaltea prowadzonej przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, studenci grafiki reklamowej i multimediów na Uniwersytecie SWPS w Krakowie, wykładowcy i pracownicy muzeum.
Projekt miał na celu stworzenie przestrzennego obiektu, który był pretekstem do wejścia w interakcje ze sobą i uświadomienia sobie, że są różne grupy społeczne i różne osobowości. Chcieliśmy połączyć odmienne środowiska po to, żeby stworzyć miejsce wspólnych działań. Chodziło o to, żeby się wzajemnie wspierać i otworzyć na działania partycypacyjne. Nasi studenci mogli się przekonać, że projekty robi się po coś i dla kogoś – mówi prof. Magdalena Pińczyńska, dziekan Wydziału Interdyscyplinarnego w Krakowie Uniwersytetu SWPS.
Młodzież budowała struktury przestrzenne z witek bambusowych. Założenie było takie, żeby dzieci mogły bez specjalistycznego przygotowania wziąć udział w tworzeniu obiektu. Jego podstawowym modułem były trójkąty, a witki łączono przy pomocy sprężynek. Dzięki temu moduły były łatwe do budowania i rozbudowywania, a tworzenie całej formy odbywało się w prosty i przyjazny sposób. Młodzi twórcy mogli decydować o kolorze i wielkości trójkątów oraz o tym, w jakim kierunku struktura będzie się rozrastać. Jej kształt powstawał na gorąco i był pretekstem do rozmów i interakcji.
Zależało nam, aby wszyscy uczestnicy warsztatów, w tym ci najmłodsi, mieli nie tylko radość ze wspólnego tworzenia, ale także poczucie sprawczości: że są w stanie szybko zbudować grupę, pracować w niej, a na końcu zostać włączonym w wystawę.
prof. Magdalena Pińczyńska, dziekan Wydziału Interdyscyplinarnego w Krakowie Uniwersytetu SWPS
Design dostępny dla wszystkich
Dla podopiecznych świetlicy ważne było nie tylko to, że mogą się rozwijać artystycznie, ale także to, że mogą wykorzystać potencjał, jaki dają instytucje kulturalne w Krakowie, w tym Muzeum Etnograficzne pod dyrekcją Moniki Dudek.
Design tak naprawdę nie jest luksusem, ale formą wyrazu dostępną dla wszystkich i mającą moc integracji społecznej. Angażuje osoby z różnych grup, szczególnie młodzież, która jest bardzo ciekawa zaskakujących aktywności, wykraczających poza czystą zabawę, choć się z nią łączą, i są pretekstem do robienia czegoś dużego przy wsparciu uznanych instytucji – mówi prof. Magdalena Pińczyńska.
Ukoronowaniem warsztatów będzie wystawa „Adaptacje/Sploty” w Muzeum Etnograficznym w Krakowie. Wernisaż odbędzie się 15 listopada o godz. 17:00. Zaproszeni są na niego twórcy instalacji – dzieci i młodzież ze świetlicy Amaltea.
Warsztaty to było dla nas wszystkich świetne doświadczenie. Po ich zakończeniu wynieśliśmy powstałą strukturę na podwórko, aby ją tam zaprezentować. Widać było potrzebę wyeksponowania tej formy. Dla dzieci ten moment był bardzo ekscytujący – opowiada dziekan Wydziału Interdyscyplinarnego Uniwersytetu SWPS.
Każdy może dołożyć swoją cegiełkę
Wystawę będzie można oglądać do 30 listopada w godzinach 10-18. Dodatkową atrakcję dla zwiedzających przewidziano podczas Weekendu Rzemiosła (16 listopada). W Muzeum Etnograficznym będą wówczas dostępne bambusowe witki i sprężynki. Każdy chętny będzie mógł dołożyć swój moduł do struktury i zmienić jej kształt czy kierunek.
Gry do rozmów na trudne tematy
Warsztaty plecionkarskie to pierwszy projekt realizowany przez krakowski Wydział Interdyscyplinarny Uniwersytetu SWPS z Placówką Wsparcia Dziennego TDP Świetlica Amaltea.
Mamy w planie wysłuchanie potrzeb takich świetlic, np. w obszarze projektowania materiałów edukacyjno-dydaktycznych. Ze wstępnych rozmów wiemy, że bardzo ułatwiłyby one komunikację z dziećmi, rozmowy na trudne tematy i rozwiązywanie problemów. Dyrektor placówki Anna Cebula jest bardzo zainteresowana, żeby nasi studenci na zajęciach mieli możliwość tworzenia takich interaktywnych, graficznych pomocy dydaktycznych dla dzieci – mówi prof. Magdalena Pińczyńska.
Takie projekty mogliby przygotowywać na zajęciach np. studenci kierunku Game Design. Jak podkreśla dziekan Wydziału Interdyscyplinarnego, uwrażliwiłoby to młodych projektantów na to, że design nie musi być tylko komercyjny, ale że poprzez niego mogą się także angażować w bardzo różne, wartościowe społecznie inicjatywy.
Natomiast dzieciom ze świetlicy Amaltea chciałabym przekazać, że mają taką moc sprawczą i twórczą, że mogą wpływać na przestrzeń, w której żyjemy, relacje pomiędzy ludźmi i na przyszłość świata w ogóle – podsumowuje prof. Magdalena Pińczyńska.
Przeczytaj więcej o udziale Uniwersytetu SWPS w festiwalu „Sztuka do rzeczy - Design w Krakowie”.
Festiwal „Sztuka do Rzeczy – Design w Krakowie” jest współfinansowany ze środków Miasta Krakowa.
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Magdalena Pińczyńska