Eksperyment terenowy w psychologii społecznej
Jak się uczymy świata? Poprzez zmysły, empirię. Ci „odważniejsi” sprawdzają temperaturę ognia, rzucają balonik z wodą z drugiego piętra, podchodzą do przypadkowych ludzi i inscenizują absurdalną scenkę, czekając na reakcję zaczepianych osób. Udowadniają tym samym, że bez eksperymentu nie są w stanie zdobyć pożądanej wiedzy. Podobnie rzecz się ma z naukowcami, także – z psychologami społecznymi, którzy wykorzystują różne metodologie, by zbadać dane zjawisko. Tomasz Grzyb, autor publikacji „Eksperyment terenowy w psychologii społecznej. Metodologia, etyka, praktyka” w swojej książce analizuje status eksperymentu terenowego we współczesnej psychologii i podpowiada, co można zrobić, aby w tę metodę tchnąć drugie życie.
Eksperyment terenowy w psychologii społecznej
Najaktywniejszy okres dla rozwoju psychologii społecznej przypada na lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XX wieku. To wówczas dokonano wielu odkryć, które do dziś budzą gorące dyskusje i stanowią inspirację dla badaczy. Nieprzypadkowo jest to również okres największej popularności eksperymentu terenowego – metody badawczej, która dziś jest już używana coraz rzadziej.
Tomasz Grzyb analizuje status eksperymentu terenowego we współczesnej psychologii. Rozważa możliwości prowadzenia badań psychologicznych właśnie tą metodą z zachowaniem najwyższych standardów etycznych (problem świadomego uczestnictwa w badaniach, kwestia rejestracji przebiegu eksperymentu), porządkuje kwestie metodologiczne, które należy wziąć pod uwagę, planując badania eksperymentalne (m.in. operacjonalizacja zmiennych, doprecyzowanie procedur, szkolenie pomocników eksperymentatora). Osobny rozdział Tomasz Grzyb poświęca możliwościom publikacji wyników badań eksperymentalnych w liczących się periodykach – a więc de facto statusowi uzyskiwanych tą drogą danych we współczesnej psychologii społecznej.
Publikacja ukazała się nakładem PWN przy wsparciu finansowym Uniwersytetu SWPS.
Książka na stronie wydawnictwa »
Z recenzji prof. dr. hab. Dariusz Dolińskiego
i prof. dr. hab. Władysława Jacka Paluchowskiego
Z recenzji prof. dr hab. Dariusza Dolińskiego
Tomasz Grzyb jest jednym z niewielu badaczy w Polsce (a obecnie również na świecie), którzy konsekwentnie prowadzą przede wszystkim badania terenowe. Bardzo dobrze się zatem stało, że właśnie on jest autorem przełomowej, moim zdaniem, książki w polskiej literaturze psychologicznej.
Z recenzji prof. dr hab. Władysława Jacka Paluchowskiego
Są książki, w których badaniom terenowym poświęcony jest jeden lub kilka rozdziałów, brak jednak pracy poświęconej temu tematowi. Ta monografia usuwa te lukę i może pozwolić psychologom społecznym nie tylko na uzyskanie wiedzy, jak takie badania prowadzić, lecz także tworzy swoistą tożsamość psychologii społecznej.
O autorze
dr Tomasz Grzyb
Psycholog społeczny, adiunkt w Katedrze Psychologii Społecznej Filii Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu, visiting lecturer w NATO School w Oberammergau w Niemczech, konsultant przy projektach NATO dotyczących operacji psychologicznych. Naukowo zajmuje się psychologią wpływu społecznego, technikami wpływu i propagandą. Jest współautorem replikacji słynnego eksperymentu Stanleya Milgrama, autorem oraz współautorem licznych eksperymentów terenowych. Publikował w „Psychologii społecznej”, „Polish Psychological Bulletin”, „European Journal of Applied Psychology”, „Journal of Applied Social Psychology”, „Social Psychological and Personality Science”. Interesuje się metodologią badań (zarówno naukowych, jak i marketingowych), historią najnowszą oraz techniką (od pralki automatycznej przez nożyce hydrauliczne do czołgu Abrams). We wrocławskiej filii Uniwersytetu SWPS prowadzi zajęcia z zakresu technik wpływu społecznego, statystyki i metodologii, SPSS oraz badań marketingowych. Jego główną ambicją jest przekonanie wszystkich dookoła (ze szczególnym uwzględnieniem trójki własnych dzieci), że na wszystkie, nawet najbardziej dziwaczne pytania, można znaleźć odpowiedź.