Człowiek w sytuacji nie tylko z perspektywy psychologa
Zbiór esejów inspirowanych teorią czynności profesora Tadeusza Tomaszewskiego i powiązanym z nią modelem sytuacji. Monografia pod redakcja naukową prof. zw. dr hab. Barbary Bokus i prof. zw. dr hab. Ewy Kosowskiej pokazuje, co współczesna nauka wnosi do teorii czynności i pojęcia sytuacji.
Zbiór esejów z różnych dziedzin psychologii, a także antropologii kulturowej, paleogeografii i geologii, socjologii, filozofii politycznej, filozofii religii, teologii, historii, orientalistyki, kulturoznawstwa, leksykografii, pedagogiki, genetyki i archeologii, inspirowanych teorią czynności Profesora Tadeusza Tomaszewskiego i powiązanym z nią modelem sytuacji. Autorzy pokazują, co współczesna nauka wnosi do rozumienia pojęcia sytuacji i co niemal pół wieku po ukazaniu się tekstu Profesora (Człowiek w sytuacji, PWN, 1975) możemy powiedzieć nowego o człowieku w wielości sytuacji, których jest on podmiotem.
Oddając do rąk Czytelnika tę monografię, chcemy zwrócić uwagę na jeszcze jeden, ważny aspekt: otóż w warunkach, gdy aktualność obowiązujących paradygmatów naukowych zmienia się sezonowo, propozycja Tadeusza Tomaszewskiego może być przykładem pożytku z trwałości ustaleń opartych na rzetelnej wiedzy. Możliwość odniesienia się do nich (czy to na zasadzie aprobaty, czy negacji) staje się argumentem na rzecz wartości tradycji w nauce.
Z recenzji prof. dr hab. Zofii Ratajczak
[…] monografia […] pobudza ciekawość, ale i ją zaspokaja w dużym stopniu. Pozwala także stawiać nowe pytania, a w nauce sytuacje te należą do najcenniejszych. Okazuje się […], że koncepcja czynności i związana z nią koncepcja sytuacji Tomaszewskiego pozostaje użytecznym narzędziem wyjaśniania […] nie tylko złożonych zjawisk psychologicznych, że jest heurystycznie płodna i pojemna, ponieważ wolna od zbędnego psychologizmu. Widać też, jakie dyscypliny naukowe mogłyby najwięcej wnieść, ale i najwięcej skorzystać z zastosowania pojęć teorii aktywności człowieka w sytuacji.
Z recenzji prof. dr. hab. Adama Grzelińskiego
Eseje zebrane w tomie Człowiek w sytuacji tematycznie wzajemnie ze sobą korespondują, układają się w zróżnicowany dyskurs ukazujący, jak cenne we współczesnej humanistyce jest podejście wielodyscyplinarne.
Partnerem merytorycznym wydania jest Uniwersytet SWPS
Redakcja
prof. zw. dr hab. Barbara Bokus – psycholog, psycholingwista. Szczególnie interesuje się dyskursem narracyjnym, procesami konstruowania wspólnego znaczenia w różnych układach interakcyjnych, metaforyczną konceptualizacją pojęć oraz rozumieniem wypowiedzi ironicznych przez dzieci i dorosłych. Inicjatorka i redaktor naczelna (w latach 1997-2014) czasopisma Psychology of Language and Communication (obecnie honorowa redaktor naczelna). Kierownik Katedry Psychologii Poznawczej na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Profesor wizutujący na Uniwersytecie SWPS. Członek Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk. W latach 2014-2018 przes Zarządu Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiej Psychologii im. Tadeusza Tomaszewskiego. Członek Rady Konsultacyjnej International Pragmatics Association (IPrA). Autorka, współautorka i redaktor naukowy wielu książek i artykułów.
prof. zw. dr hab. Ewa Kosowska – filolog i kulturoznawca, członek Komitetu Nauk o Kulturze Polskiej Akademii Nauk, w latach 2013-2017 prezes Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego. Pracuje w zakładzie Teorii i Historii Kultury w Instytucie Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Zajmuje się problemami z obszaru teorii i historii kultury, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wykorzystywania tekstu literackiego w badaniach antropologiczno-kulturowych. Autorka i redaktor naukowy kilkunastu książek oraz licznych artykułów. Opublikowała m.in. Postać literacka jako tekst kultury. Rekonstrukcja antropologicznego modelu szlachcianki na podstawie „Potopu” Henryka Sienkiewicz (1990), Antropologia literatury (2003), Antropologia kultury – antropologia literatury (red.; 2005), Antropologia kultury – antropologia literatury. Na tropach koligacji (red.; 2007), Eurosarmata. O postawach i wyborach Henryka Sienkiewicza (2013).