Kliniczna psychologia sądowa
Wykładowczynie i badaczki z Uniwersytetu SWPS wydały pierwszy w Polsce podręcznik klinicznej psychologii sądowej. Prof. Danuta Rode, dr Karolina Dukała, dr Joanna Kabzińska i dr Karolina Zalewska-Łunkiewicz w pionierski sposób ujęły zarówno teoretyczne, metodologiczne, jak i praktyczne problemy psychologii sądowej, rozumianej jako subdyscyplina psychologii zajmująca się zagadnieniami występującymi w kontekstach prawnych. „Kliniczna psychologia sądowa” to unikatowa pozycja wydawnicza, przeznaczona dla praktyków psychologów sądowych oraz naukowców badających ten dział wiedzy.
Pierwszy podręcznik dla psychologów sądowych i kryminalistyków
Publikacja jest kompendium wiedzy na temat:
- Związków psychologii i prawa, a zwłaszcza roli psychologa i psychologii w procesie stosowania prawa. Autorki zaprezentowały dotychczasowy dorobek psychologii sądowej i status tej dyscypliny oraz opisały zarówno tradycyjne, jak i nowe obszary wykorzystania psychologii w prawie karnym i cywilnym.
- Zachowania człowieka w aspekcie jego trójpoziomowej organizacji (biologicznej, społeczno-kulturowej i psychologicznej), a także psychologii zaburzeń zachowania u osób dorosłych oraz zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży, opisanych w systemach klasyfikacyjnych ICD oraz DSM.
- Diagnozy psychologicznej w psychologii sądowej. Autorki omówiły standardy i modele diagnozy, a także opisały kompetencje psychologa-biegłego sądowego wraz z etycznymi zasadami postępowania.
- Procesów i mechanizmów motywacyjnych dorosłych sprawców przestępstw. Opisano kryteria niepoczytalności z perspektywy psychologicznej, a także wybrane zaburzenia psychiczne i stany kliniczne, które mogą stanowić przesłanki stwierdzenia zniesionej poczytalności i poczytalności ograniczonej. Autorki przybliżają problematykę przestępczości seksualnej zarówno wobec dorosłych, jak i dzieci, charakterystykę sprawców psychopatycznych, opisują związek między zachowaniami agresywnymi i zaburzeniami psychicznymi oraz psychologiczne mechanizmy zachowania sprawców i ofiar przemocy domowej.
Ujęcie wszelkich klinicznych aspektów psychologii sądowej w jednej pozycji wydawniczej jest bezcenne, zarówno dla praktyków psychologów sądowych, jak i osób zajmujących się naukowym wymiarem wspomnianego działu psychologii. W polskich warunkach ta książka jest z jednej strony unikatowa i pionierska, z drugiej – bardzo ważna praktycznie. Autorki wypełniły istotną lukę wydawniczą, wzbogacając wkład psychologów w konceptualizację i operacjonalizację pojęć składających się na kliniczną psychologię sądową.
z recenzji prof. dr. hab. Józefa K. Gierowskiego
- Klinicznych wymiarów funkcjonowania świadków w procesie składania zeznań. Omówiono przyczyny i mechanizmy powstawania zniekształceń w zeznaniach świadków, opisano zjawiska sugestii i sugestialności, efekt dezinformacji, fałszywe wspomnienia i fałszywe przyznanie się do winy. Autorki przybliżają także problemy klinicznej diagnozy szczerości zeznań świadka.
- Psychologicznego funkcjonowania nieletnich. Opisano indywidualne czynniki uwarunkowania kryminogenezy oraz mało dotychczas znane przejawy agresji nieletnich w świecie wirtualnym, w tym mowę nienawiści, hejt, cyberbullying i seksting.
- Możliwości wykorzystania klinicznej psychologii sądowej w obszarze prawa rodzinnego i cywilnego, w sprawach dotyczących m.in.: rozwodu, wykonywania władzy rodzicielskiej, wpływu zaburzeń osobowości i zaburzeń psychicznych rodziców/opiekunów na ich kompetencje wychowawcze, zdolności do podejmowania czynności prawnych oraz mobbingu.
- Form pomocy psychologicznej udzielanej osobom (ofiarom, sprawcom, małżonkom) uwikłanym w sprawy sądowe.
Książka ukazała się w wydawnictwie PWN przy wsparciu i pod patronatem Uniwersytetu SWPS.