Centrum Badań nad Traumą i Kryzysami Życiowymi

Poszukiwanie znaczenia i sensu życia oraz wzrost osobowy w następstwie traumy: badania prospektywne (dofinansowanie: 1 209 650 zł, konkurs SONATA BIS 3 NCN)

Badania przeprowadzone w ramach projektu mają dostarczyć wiedzy na temat tego, jak różne sposoby rozumienia i opowiadania o bolesnych przeżyciach wpływają na rozwój osobowości. Celem naukowym projektu jest lepsze zrozumienie roli narracji w procesie rozwoju osobowości po traumatycznym wydarzeniu, w tym przede wszystkim wzrostu potraumatycznego oraz kształtowania się i/lub rekonstrukcji poczucia sensu i znaczenia życia.

Problematyka projektu jest bardzo ważna ze względu na coraz większe narażenie ludzi na różnego rodzaju traumatyczne przeżycia, od katastrof i wypadków po ważne straty osobiste. Badania zrealizowane w projekcie będą badaniami prospektywnymi, co umożliwi uzyskanie danych dotyczących globalnego poczucia sensu życia, a następnie jego zmiany pod wpływem traumatycznego zdarzenia, a przede wszystkim czynników sprzyjających tej zmianie.

Wyniki badań dostarczą nowej wiedzy o dużym znaczeniu teoretycznym, która może znaleźć liczne zastosowania w praktyce, zwłaszcza w opracowaniu nowych metod wspierania osób, które doświadczyły wydarzeń traumatycznych.

Rozwój osobowości w wyniku krytycznych zdarzeń życiowych

Celem projektu po dkierownictwem dr Izabeli Kaźmierczak jest identyfikacja i zrozumienie mechanizmu leżącego u podstaw rozwoju osobowości (dezintegracji pozytywnej) po doświadczeniu krytycznego zdarzenia życiowego. W kontekście tym analizowane są uwarunkowania, rola oraz sam proces narracyjnej reinterpretacji znaczenia nadawanego zdarzeniu.

Badania dotyczą osób, które doznając kryzysu życiowego i trudności w samodzielnym poradzeniu sobie z nim (w stanie dezintegracji negatywnej), zgłosiły się po pomoc psychoterapeutyczną. Projekt zakłada, że specyfika psychoterapii polegająca m.in. na włączeniu krytycznego zdarzenia życiowego do historii życia oraz nadaniu mu sensu w szerszym kontekście sprzyja reinterpretacji znaczeniowej krytycznego zdarzenia życiowego, a przez to rozwojowi osobowości. U podstaw projektu leży założenie, że dzięki „intensyfikacji" procesu przejścia od dezintegracji negatywnej do pozytywnej możliwe jest zaobserwowanie całego mechanizmu w perspektywie czasu przyjętego w projekcie.

Rola elastyczności psychicznej w procesie radzenia sobie lekarzy ze śmiercią pacjenta

Celem projektu pod kierownictwem dr Katarzyny Markowskiej-Regulskiej jest zbadanie, jak personel medyczny radzi sobie ze śmiercią pacjenta, a przede wszystkim jaką rolę pełni elastyczność psychiczna. Analizie poddane zostanie również znaczenie wcześniejszych doświadczeń traumatycznych, przede wszystkim tych związanych z odejściem członka rodziny.

Wykonywanie zawodu lekarza wymaga dużego zaangażowania i ciągłej odpowiedzialności za ludzkie życie. Lekarze, pielęgniarki i inni członkowie personelu medycznego są w swojej pracy narażeni na stres, związany z towarzyszeniem pacjentowi w cierpieniu i umieraniu.

Pojęcie elastyczności psychicznej jest podstawowym pojęciem w Terapii Akceptacji i Zaangażowania (ACT), w której nadrzędnym celem terapeutycznym jest zwiększenie psychologicznej elastyczności klienta (psychological flexibility), a cel ten realizuje się poprzez połączenie strategii terapeutycznych opartych na mindfulness i akceptacji ze strategiami bezpośredniej modyfikacji zachowania. Elastyczność psychologiczna to, według ACT, zdolność pelnego doświadczania "tu i teraz" oraz kontynuowania lub zmiany zachowania w zależności od tego, czy służy ono osiągnieciu celów zgodnych z osobistymi wartościami (Hayes i in., 1999). Elastyczność psychiczna to zdolność do skutecznego działania w zgodzie z własnymi przekonaniami i oczekiwaniami, niezależnie od występujących myśli, emocji i doznań cielesnych. Poziom elastyczności psychicznej ma prawdopodobnie znaczny wpływ na wykonywanie obowiązków zawodowych przez lekarza, przede wszystkim w sytuacjach trudnych, takich jak utrata pacjenta.

Narracja w rozwoju duchowym jednostki w następstwie traumy

Zgodnie z założeniami Tedeschiego i Calhouna (2006, 2013) rozwój duchowy rozumiany jest jako rezultat głębokiego poznawczego zaangażowania jednostki w reinterpretację rozumienia siebie i świata po doświadczeniu traumy. Celem projektu pod kierownictwem mgr Marty Boczkowskiej jest analiza roli i właściwości narracji w tym procesie.