zakończony
Strukturyzacja poznawcza i jej poznawczo-motywacyjne determinantyjako ramy wyjaśniające różnorodne zjawiska psychologiczne
wybitny psycholog społeczny, autor licznych publikacji z zakresu wpływu społecznego
zobacz biogram wartość projektu: 474 600 PLN
instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
dyscyplina: psychologia
lokalizacja: Wrocław
okres realizacji: 2013 2014 2015 2016 2017
Strukturyzacja poznawcza i jej poznawczo-motywacyjne determinanty
jako ramy wyjaśniające różnorodne zjawiska psychologiczne
Jednostka realizująca
Kwota dofinansowania 474 600 PLN
Jednostka finansująca
Okres realizacji projektu: sierpień 2013 - sierpień 2017
Kształtują nas nasze przekonania, które nabyliśmy w procesie wychowania i przez doświadczenie. To główne składniki naszej struktury poznawczej. Głębokie przekonania, zapisane w naszym umyśle, o pozytywnym lub negatywnym skutku danego działania, wpływają na nasze ciało, lęki, wybór kolejnych działań. Nasz umysł jednak daje się również manipulować. Pacjent, który przyjął placebo – zamiast prawdziwego leku – często naprawdę zdrowieje. Do manipulacji używa się też technik wpływu społecznego. Dlatego zespół badawczy prof. Dariusza Dolińskiego podjął się przeprowadzenia eksperymentów w obszarach takich zjawisk, jak: efekt placebo, lęk przed śmiercią, efekt przerwy w komunikacie, poznawcze meta-„ja” oraz technika wpływu społecznego „huśtawka emocjonalna” oraz zmierzył związane ze strukturyzacją poznawczą zmienne.
Opis projektu
Założenia i cele
W koncepcjach epsitemicznych zakłada się, że u osób posiadających wysoką potrzebę strukturyzowania poznawczego procesy poznawcze mają charakter niesystematyczny, heurystyczny i opierają się na prostych kategoryzacjach. W przeciwieństwie do nich, osoby o niskiej potrzebie strukturyzowania są skłonne do systematycznego przetwarzania informacji, opartego na dokładnym i czasochłonnym poszukiwaniu relewantnych informacji. Są też mniej skłonne do tendencyjnego pomijania czy zniekształcania napływających danych (Chaiken, Liberman & Eagly, 1989; Janis & Mann, 1977). Bar-Tal (1994; Bar-Tal i inni, 1997) zakłada jednak, że ludzie różnią się nie tylko potrzebą struktury (NCS), lecz także spostrzeganymi przez siebie możliwościami jej osiągnięcia (AACS). W proponowanym tu programie badań zostanie sprawdzone, w jaki sposób bardzo rożne zjawiska (efekt placebo, efekt przerwy w komunikacie, technika wpływu społecznego „huśtawka emocjonalna”, opanowanie trwogi przed śmiercią, metapoznawcze „ja”) mogą być wyjaśniane w terminologii epistemicznej, a w szczególności zamierzamy sprawdzić interakcyjne oddziaływanie zmiennych NCS i AACS na zachowania osób badanych w tych wyszczególnionych obszarach.
Choć psychologia społeczna dąży do rozwinięcia ogólnych teorii, które pozwalają na wyjaśnianie bardzo różnych zjawisk i prawidłowości, zazwyczaj posługuje się wyjaśnieniami o niskiej ogólności, specyficzne dla danego obszaru. Nasz program badawczy ma ambicje wyjaśniania bardzo różnych zjawisk za pomocą konstruktu poznawczego strukturyzowania, a zarazem ma być testem trafności poznawczo-motywacyjnej koncepcji Yorama Bar-Tala. Program obejmuje zjawiska: efekt placebo, lęk przed śmiercią, efekt przerwy w komunikacie, poznawcze meta „ja” oraz technikę wpływu społecznego „huśtawka emocjonalna”.
Doliński, Dariusz
kierownik projektu
Imię i nazwisko
Dariusz Doliński
Email
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Specjalizacja
Psycholog społeczny
Funkcja na uczelni
koordynator ds. rozwoju uczelni
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"kierownik","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Spo\u0142ecznej we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":"Katedry Psychologii Spo\u0142ecznej we Wroc\u0142awiu"}}
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Centrum Bada\u0144 nad Zachowaniami Spo\u0142ecznymi","Nazwa odmieniona":"Centrum Bada\u0144 nad Zachowaniami Spo\u0142ecznymi"}}
Obszar zainteresowania
Array
prof. dr hab. Dariusz Dolińskiwybitny psycholog społeczny, autor licznych publikacji z zakresu wpływu społecznego
Zespół badawczy
Zaleśkiewicz, Tomasz
główny wykonawca
Imię i nazwisko
Tomasz Zaleśkiewicz
Email
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":""},"funkcja-na-wydziale1":{"Funkcja":"pe\u0142nomocnik dziekana ds. interdyscyplinarnych studi\u00f3w doktoranckich","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":"Wydzia\u0142u Psychologii we Wroc\u0142awiu"}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"kierownik","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Ekonomicznej","Nazwa odmieniona":"Katedry Psychologii Ekonomicznej"}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"kierownik","Nazwa w mianowniku":"Centrum Bada\u0144 nad Zachowaniami Ekonomicznymi","Nazwa odmieniona":"Centrum Bada\u0144 nad Zachowaniami Ekonomicznymi"}}
Obszar zainteresowania
psychologia-ekonomiczna
prof. dr hab. Tomasz Zaleśkiewiczpsycholog biznesu, prowadzi zajęcia z podejmowania decyzji i psychologii ekonomicznej
Gąsiorowska, Agata
wykonawca
Imię i nazwisko
Agata Gąsiorowska
Email
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Stanowisko
profesor uczelni
Funkcja na uczelni
pełnomocnik dziekana ds. organizacji i rozwoju
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Ekonomicznej we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"zast\u0119pca dyrektora","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":"Instytutu Psychologii"}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Centrum Bada\u0144 nad Zachowaniami Ekonomicznymi","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
psychologia-ekonomiczna
prof. dr hab. Agata Gąsiorowskapsycholog ekonomiczny, prowadzi zajęcia z zakresu psychologii pieniędzy
główny wykonawca, autor prac z zakresu poznawczych aspektów motywacji, Tel-Aviv University
wykonawca, psycholog kliniczny
wykomawca, psycholog, zajmuje się zagadnieniami „ja” i procesami motywacyjnymi
Metodologia
Zespół badawczy zamierza przeprowadzić serię badań eksperymentalnych w następujących obszarach: efekt placebo, zjawisko przerwy w informacji, efekt „huśtawki emocjonalnej”, matepoznawcze „ja”. W badaniach tych zmienne związane ze strukturyzacją poznawczą będą mierzone lub też zostaną użyte do manipulowania.
Użyteczność wyników
Proponowany projekt obejmuje rozmaite zjawiska, jak: efekt placebo, opanowanie trwogi przed śmiercią, efekt przerwy w informacji, „huśtawka emocjonalna” i metapoznawcze „ja”. Wybór takich obszarów ma związek z tym, że są one różnorodne, ale jednocześnie nie były dotychczas wyjaśniane z użyciem konstruktu strukturyzacji poznawczej. Badacze chcą wykazać, że można zaproponować dla nich wspólny „parasol” – ramy teoretyczne odwołujące się do motywacji epistemicznej, a także sprawdzić uniwersalność epistemicznego modelu motywacyjno-poznawczego.