Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna
Zmiana zachowań zdrowotnych w czasie pandemii COVID-19
naukowo-badawczy
realizowany

Zmiana zachowań zdrowotnych w czasie pandemii COVID-19nawyki mycia rąk

Aleksandra Łuszczyńska
kierownik projektu
prof. dr hab.
Aleksandra Łuszczyńska

psycholog, ekspert w dziedzinie psychologii zdrowia

zobacz biogram
wartość projektu: 297 840 PLN
instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
dyscyplina: psychologia
lokalizacja: Wrocław
okres realizacji: 2021

projekt naukowy

Zmiana zachowań zdrowotnych w czasie pandemii COVID-19 

 nawyki mycia rąk

 

Jednostka realizującaUNI SWPS
Kwota dofinansowania297 840 PLN
Jednostka finansującaNCN

Okres realizacji projektu 

 

W marcu 2020 r., na początku pandemii koronawirusa, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała wytyczne dotyczące najlepszych sposobów zapobiegania COVID-19, mycie rąk było kluczowym zachowaniem zapobiegawczym. Setki celebrytów publikowało w internecie filmy, w których ochoczo myli ręce. Te filmy oraz niepokojąca globalna liczba zakażeń i zgonów  związanych z koronawirusem zmusiły ludzi do słuchania i podążania za wytycznymi. Ale na jak długo? Czy w sytuacji, gdy wiele krajów łagodzi ograniczenia pandemiczne, nowo powstały nawyk częstego i starannego mycia rąk utrzyma się. Naukowcy z Uniwersytetu SWPS, pod kierownictwem prof. dr hab. Aleksandry Łuszczyńskiej, we współpracy z innymi ośrodkami badawczymi na całym świecie, spróbują określić punkty zwrotne w zmianie zachowania i zidentyfikować modyfikowalne czynniki psychospołeczne, które wpływaja na przestrzeganie wskazań dotyczących mycia rąk.

Opis projektu

Cele projektu

W marcu 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób opublikowały wskazania dotyczące tego, jak zabezpieczać się przed zachorowaniem na COVID-19. Badania prowadzone jeszcze przed wydaniem tych wskazań świadczą, iż w obliczu pandemii COVID-19 ludzie zaczęli zmieniać swoje zachowania zdrowotne, w tym około 44% dorosłych zaczęło częściej myć ręce (Abacus Data Bulletin, marzec 2020). Co ważne, mycie rąk chroni przed infekcją, jeśli stosowane jest w określonych sytuacjach: przed jedzeniem, przed, w trakcie i po przygotowywaniu posiłków; podczas opieki nad osobami chorymi; po kasłaniu lub kichaniu; po zajmowaniu się zwierzętami; po korzystaniu z toalety; kiedy ręce są widocznie brudne (WHO, 2020; CDC, 2020). Niestety, dotychczasowe badania koncentrują się głownie na częstotliwości mycia rąk, a pomijają to, w jakim kontekście / sytuacji ręce są myte. Jest również niejasne to, czy (i jak) zachowania związane z myciem rąk zmieniają się, w zależności od zmian w liczbie zachorowań i śmiertelności związanej z COVID-19 w danym kraju. Celem projektu jest uzyskanie wglądu w złożona procesy zmiany zachowań w czasie pandemii COVID-19 posługując się myciem rąk jako przykładem zachowania prewencyjnego.

Zespół badawczy zbada następujące kwestie:

  1. Jakie są poziomy przestrzegania wskazań dotyczących mycia rąk, zależne od zmian w liczbie zachorowań i zmian w śmiertelności związanej z COVID-19 w danym kraju?
  2. Czy lęk, spostrzeganie ryzyka zakażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz przekonania dotyczące tego czy mycie rąk jest efektywne pozwalają przewidzieć zmiany w zachowaniach związanych z myciem rąk? Czy i jak relacje między emocjami, przekonaniami i zachowaniami fluktuują, zależne od zmian w liczbie zachorowań i zmian w śmiertelności związanej z COVID-19 w danym kraju?
  3. Można się spodziewać, że przestrzeganie zaleceń dotyczących mycia rąk spadnie, wraz ze spadkiem zachorowań i śmiertelności związanej z COVID-19. W proponowanym projekcie zbadamy, czy emocje i przekonania (z teorii motywacji do ochrony oraz z procesualnego modelu zmiany zachowania) będą pozwalały wyjaśnić: występowanie punktów zwrotnych dla zmiany zachowania, powrót do starych nawyków, a także utrzymywanie przestrzegania wskazań dotyczących mycia rąk.

Mycie rąk chroni przed infekcją, jeśli stosowane jest w określonych sytuacjach. Niestety, dotychczasowe badania koncentrują się głównie na częstotliwości mycia rąk, pomijając to, w jakich sytuacjach ręce są myte. Niejasne jest również to, czy zachowania związane z myciem rąk zmieniają się, w zależności od zmian w liczbie zachorowań i śmiertelności związanej z COVID-19 w danym kraju.

Łuszczyńska, Aleksandra kierownik projektu
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
prof. dr hab.
Imię i nazwisko
Aleksandra Łuszczyńska
Miasto
wroclaw
Dyscyplina
psychologia
Stanowisko
profesor
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"kierownik","Nazwa w mianowniku":"Centrum Bada\u0144 Stosowanych nad Zdrowiem i Zachowaniami Zdrowotnymi","Nazwa odmieniona":"Centrum Bada\u0144 Stosowanych nad Zdrowiem i Zachowaniami Zdrowotnymi"}}
Specjalizacja
Psycholog, ekspert w dzieninie psychologii zdrowia
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Klinicznej i Zdrowia","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
psychologia-zdrowia
Wydział
Array
Instytut
Array
prof. dr hab. Aleksandra Łuszczyńskapsycholog, ekspert w dziedzinie psychologii zdrowia

Metody badawcze

Dane zbierane będą dwukrotnie (odstęp między pomiarami wynosić będzie 1 miesiąc). Zbadane zostaną osoby dorosłe z populacji ogólnej, mieszkające w co najmniej 10 krajach, w tym np. z Polski, Niemiec, Portugalii, Szwajcarii, Francji, Rumunii, Izraela, Gambii, Kanady, Chin, Malezji, Singapuru i Australii. Co najmniej 4000 uczestników badania wypełni kwestionariusze, przesłane za pomocą portalu internetowego. Wykorzystane zostaną kwestionariusze psychologiczne do pomiaru emocji (lęk) i przekonań (zawartych w teorii motywacji do ochrony oraz w procesualnym modelu zmiany zachowania), a także dane WHO dotyczące trendów w zachorowalności i śmiertelności związanej z COVID-19.

Wpływ spodziewanych rezultatów

Przestrzeganie zaleceń związanych z myciem rąk jest niskie w populacji ogólnej, a istniejące interwencje promujące zmianę tego zachowania przynoszą małe efekty. Potrzebna jest zmiana w podejściu do wyjaśniania zachowań, która umożliwi tworzenie nowych, bardziej efektywnych interwencji promujących mycie rąk. Pandemia COVID-19 zadziałała jako bodziec sprzyjający wzrostowi przestrzegania zaleceń, ale można spodziewać że ten wzrost będzie krótkotrwały i nastąpi powrót do starych nawyków, co przyczyni się do wzrostu infekcji. Proponowane badania pozwolą wyjaśnić trendy w zachowaniach prewencyjnych (mycie rąk), w zależności od zmian w liczbie zachorowań i zmian w śmiertelności związanej z COVID-19. Porównany dane z co najmniej 10 krajów. Zidentyfikujemy modyfikowalne czynniki psychologiczne, najsilniej związane z regularnym przestrzeganiem zaleceń i ograniczaniem nawrotów do starych nawyków. Podsumowując, projekt pozwoli na stworzenie bogatej bazy danych, zebranych wśród ponad 4000 mieszkańców np. takich krajów jak Polska, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Włochy, Francja, Rumunia, Izrael, Gambia, Chiny, Malezja, Singapur i Australii. Pozyskamy nową wiedzę dotyczącą kompleksowych procesów zmiany zachowań prewencyjnych podczas pandemii COVID-19.

Zespół badawczy

Szczuka, Zofia
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr
Imię i nazwisko
Zofia Szczuka
Miasto
katowice
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
Psycholog
Stanowisko
adiunkt
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Centrum Bada\u0144 Stosowanych nad Zdrowiem i Zachowaniami Zdrowotnymi CARE-BEH","Nazwa odmieniona":""}}
Instytut
Array
Funkcja na Wydziale
[]
Funkcja w Katedrze
[]
dr Zofia Szczukapsycholog, zajmuje się psychologią zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów społeczno-poznawczych odpowiedzialnych za zmianę zachowań zdrowotnych