Model efektywnego zarządzaniarozproszonym dziedzictwem martyrologicznym
Projekt, który realizuje dr hab. Adam Szapderski, prof. Uniwersytetu SWPS – kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci, przedstawia innowacyjne podejście do trudnego tematu efektywnego zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym. To propozycja strategii upamiętnienia tragicznej historii ludobójstwa dokonanego przez Niemców na ludności cywilnej Warszawy i okolic w czasie II wojny światowej.
Założenia
Celem projektu jest opracowanie modelu efektywnego zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym (pod pojęciem tym rozumiemy obiekty kolekcji niepowiązane instytucjonalnie, bez wspólnej strategii) w oparciu o:
- koncepcję modelu ekomuzeum i koncepcję modelu działania organizacji,
- badania empiryczne (mają one ma charakter eksploracyjny i dotyczą pytań o konstrukcję i uwarunkowania modelu efektywnego zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym).
Wspólnym mianownikiem obydwu modeli jest priorytet kreowania wartości dla odbiorcy w możliwie efektywny i mierzalny sposób z punktu widzenia wpływu gospodarczego i społecznego.
W projekcie postawione zostały następujące szczegółowe pytania badawcze:
- Jakie są strukturalne elementy modelu efektywnego zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym i jakie pełnią funkcje w łańcuchu wartości?
- Jakie są kluczowe czynniki, od których zależy sukces lub porażka zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym?
Niniejszy projekt, ze względu na propozycję zastosowania prawideł efektywności organizacyjnej do zarządzania tragiczną historią ludobójstwa dokonanego przez Niemców na ludności cywilnej Warszawy i okolic w czasie II wojny światowej, dotyka wrażliwej sfery sacrum. Jednocześnie ze względu na cywilizacyjne znaczenie dorobku nauk o zarządzaniu i jakości, badanie stwarza możliwość rozpoczęcia procesu zapełniania białej plamy w upamiętnieniu martyrologii ludności cywilnej Warszawy i okolicznych miejscowości (poprzez wypracowanie narzędzia integrującego miejsca pamięci masowych egzekucji w ramach modelu efektywnego zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym).
Projekt stanowi pierwszy, pilotażowy etap szerszego programu badawczo-rozwojowego, w efekcie którego powstać ma ekomuzeum upowszechniające wiedzę na temat faktu i skali ludobójstwa dokonanego przez Niemców na ludności cywilnej Warszawy i okolicznych miejscowości w czasie II wojny światowej (1939–1945). Ekomuzeum zostałoby ufundowane na modelu zarządzania, który jest przedmiotem niniejszego badania – i wyposażone w system parametryzacji oraz pomiaru efektywności zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym w zakresie wpływu na rozwój gospodarczy i społeczny regionu. Ponadto model opracowany w niniejszym badaniu może okazać się także odpowiedzią na problem identyfikowany przez Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO w zakresie zarządzania miejscami pamięci – tymi, które związane są z niedawnymi konfliktami widniejącymi na liście światowego dziedzictwa bądź aspirującymi do uznania ich za światowe dziedzictwo (czyli np. powstałymi w efekcie obecnie toczących się konfliktów zbrojnych).
Metodologia
- analiza źródeł,
- badania jakościowe w zakresie opracowania i przeprowadzenia wywiadów częściowo ustrukturyzowanych,
- opisanie studium przypadku szlaku rozproszonych miejsc pamięci na podstawie tzw. Warszawskiego Pierścienia Śmierci – czyli szlaku miejsc masowych egzekucji dokonanych przez Niemców na ludności cywilnej Warszawy i okolicznych miejscowości w czasie II wojny światowej w okresie od października 1939 r. do lipca 1944 r.,
- ekspertyzy w zakresie kreowania skutecznego PR szlaku miejsc pamięci w mediach społecznościowych oraz faktografii i topografii szlaku miejsc pamięci objętych studium przypadku,
- transkrypcja wywiadów zgodnie z przekazanym wzorem,
- analiza danych z przeprowadzonych badań,
- graficzne opracowanie raportu z badań.
Zespół badawczy
- kierownik projektu – dr hab. Adam Szpaderski, prof. Uniwersytetu SWPS (zobacz biogram),
- członek zespołu – dr Agnieszka Golińska (zobacz biogram),
- transkryptor wywiadów,
- ekspert w zakresie kreowania skutecznego PR szlaku miejsc pamięci w mediach społecznościowych,
- ekspert w zakresie faktografii i topografii szlaku miejsc pamięci objętych studium przypadku,
- grafik (graficzne opracowanie raportu z badań).
Partnerzy projektu
Użyteczność wyników
Projekt ma potencjalnie duże znaczenie praktyczne. Przede wszystkim stanowi pierwszy, pilotażowy etap szerszego programu badawczo-rozwojowego, w efekcie którego powstać ma ekomuzeum upowszechniające wiedzę na temat faktu i skali ludobójstwa dokonanego przez Niemców na ludności cywilnej Warszawy i okolicznych miejscowości w czasie II wojny światowej (1939–1945). Ekomuzeum zostałoby ufundowane na modelu zarządzania, który jest przedmiotem niniejszego badania i wyposażone w system parametryzacji oraz pomiaru efektywności zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym w zakresie wpływu na rozwój gospodarczy i społeczny regionu. Ponadto model opracowany w niniejszym badaniu może okazać się odpowiedzią na problem identyfikowany przez Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO w zakresie zarządzania miejscami pamięci związanymi z niedawnymi konfliktami wpisanymi na listę światowego dziedzictwa lub aspirującymi do uznania ich za światowe dziedzictwo.
W ramach projektu wydana została publikacja „Model zarządzania siecią miejsc pamięci” oraz zorganizowane zostało m.in. seminarium „Miejsca pamięci: potrzeby i wyzwania” (czerwiec 2024 r.).