Publiczni wbrew woli. Wytwarzanie podmiotu w archiwach akcji „Hiacynt”
Naukowczyni z Uniwersytetu SWPS podejmuje się zebrania rozproszonych archiwów dotyczących akcji „Hiacynt” i dokonania całościowej analizy zebranych materiałów.
Założenia projektu
W projekcie skupiono się na formowaniu podmiotowości mniejszościowej w heterogenicznych i zdezintegrowanych archiwach, na podmiotowości (zde)formowanej w procesie represyjnej, biopolitycznej interwencji państwowej, krytykowanej jako brutalnej i bronionej jako przykład opiekuńczego działania państwa prowadzonego przez państwo w celu ochrony rzekomo wrażliwych części populacji.
Numer projektu: 2021/43/B/HS2/00579
Akcja „Hiacynt” jest jedną z największych, a jednocześnie najmniej znanych operacji polskiej milicji i służb po 1945 r. Posiada wyjątkowo złożony charakter – można ją czytać jako biopolityczną formę zarządzania populacją, jako szereg represji, lecz także jako początek zorganizowanego ruchu oporu osób nieheteronormatywnych w Polsce. Ze względu na swoją wieloaspektowość, wymaga badania interdyscyplinarnego – obejmuje ono archiwalia państwowe i prywatne, teorie biopolityki, archiwum i oporu, elementy teorii queer i affect studies. Ma też wymiar ponadczasowy, ponieważ pozwala zastanowić się nad kwestią prywatności oraz nad tym, jakiej jej ochrony potrzebujemy dzisiaj.
Metodologia
Głównym osiągnięciem naukowym tego projektu badawczego będzie kompleksowa rekonstrukcja rozproszonych i niejednorodnych archiwów akcji „Hiacynt” pod wspólnym mianownikiem formowania się podmiotowości mniejszościowej w konfrontacji z aparatem państwa w Polsce końca lat 80. wyłaniające się 40 lat później z rozproszonych dokumentów i relacji. Projekt ten buduje interdyscyplinarną metodologię badania rozproszonych, heterogenicznych archiwów. Rekonstruuje również wzorce represyjnych działań biopolitycznych państwa, pozwalających na dogłębne zbadanie zwykle odrębnie dyskutowanych aspektów współczesnego aparatu inwigilacji państwowej i rekonstruowanie podmiotowości ukształtowanej w traumatycznych warunkach.
Użyteczność wyników
Akcja „Hiacynt” nie ma żadnej ogólnej analizy naukowej, archiwa są rozproszone, a procedury sprawiedliwości są do tej pory przyblokowane. Niniejszy projekt oferuje takie podsumowanie, które zostanie opublikowane w formie artykułów i monografii, a także metodologię badania archiwum, która może być stosowana w innych badaniach archiwalnych o podobnej złożoności. Strona internetowa projektu i prezentacje konferencyjne pozwolą na dalsze rozpowszechnianie wyników projektu.