Wpływ wojnyna ruchy społeczne w Europie
Projekt, którym kieruje dr Olga Zelinska, ma na celu zbadanie wpływu wywołanej przez Rosję w 2022 r. wojny na dynamikę ruchów społecznych w krajach europejskich znajdujących się w strefie wojny lub w jej bliskim sąsiedztwie.
Numer projektu: 2023/51/D/HS6/01835, konkurs SONATA-19
Założenia projektu
Z dotychczasowych badań wynika, że wydarzenia, takie jak wojny, miewają ogromny wpływ na kształtowanie się dynamiki ruchów i protestów społecznych. Celem projektu jest określenie wpływu, jaki na kształtowanie się aktywności obywatelskich w Ukrainie i Polsce (czyli w strefie wojny oraz w kraju sąsiednim) miała pełnoskalowa inwazja rosyjska na Ukrainę z 2022 r. Badacze zaangażowani w projekt chcą zrozumieć, jak protestujący postrzegają wojnę i jak reagują na nią w Polsce i Ukrainie.
Rosyjska pełnoskalowa inwazja w 2022 r. definiuje zmiany nie tylko w Ukrainie, ale na całym świecie. Spośród wszystkich krajów europejskich największy wpływ wojny za swoją granicą odczuła prawdopodobnie Polska. Wojna wpływa również na ruchy społeczne – potężne źródła głosu politycznego w demokracjach. Zadajemy sobie pytanie, jak dokładnie i jak długo wojna wpływa na ruchy społeczne w Polsce i Ukrainie.
Aby na nie odpowiedzieć, przetestujemy istniejące teorie dotyczące wpływu drastycznych szoków zewnętrznych, takich jak wojna, na mobilizację ruchów społecznych. Stworzymy zbiór danych organizacji, które brały udział w protestach ulicznych w latach 2021–2023. Przeprowadzimy też wywiady z aktywistami i aktywistkami różnych ruchów, ponieważ niezwykle ważne jest wysłuchanie, jak postrzegają wydarzenia po 24 lutego 2022 r. sami aktorzy, oraz zrozumienie ich strategii adaptacyjnych. Mamy nadzieję zbudować lepsze teorie dotyczące wpływu wojny na społeczeństwo obywatelskie.
Metodologia
Zespół przeprowadzi wywiady z przedstawicielami środowisk aktywistycznych różnych ruchów z Polski i Ukrainy. Prócz tego przeanalizuje dane o protestach z ogólnodostępnej bazy konfliktów i protestów na świecie – ACLED (Armed Conflict Location and Event Data). Stworzony zostanie również zbiór danych organizacji, które brały udział w protestach ulicznych w latach 2021–2023 – wraz z charakterystykami.
Użyteczność wyników
Wynikiem realizacji niniejszego projektu będzie nowoczesne opracowanie z dziedziny socjologii politycznej dotyczące wpływu szoków zewnętrznych (na przykładzie inwazji Rosji na Ukrainę z 2022 r.) na ruchy i postawy społeczne w krajach dotkniętych skutkami tych wydarzeń. Prócz tego projekt może pomóc badaczom/badaczkom i urzędnikom/urzędniczkom publicznym w Ukrainie i Polsce zrozumieć, jakie cechy aktorów zbiorowych wychodzą na pierwszy plan w obliczu ogromnego szoku. Aspekty te mogą okazać się kluczowe dla kształtowania przyszłości demokracji w danych krajach po zakończeniu wojny.