Rola psychologii w procesie podejmowania decyzji przez zawodowych uczestników postępowania karnego
psycholożka i prawniczka, specjalizuje się w psychologii zeznań świadków i psychologii podejmowania decyzji w postępowaniu sądowym
projekt naukowy
Rola psychologii w procesie podejmowania decyzji przez zawodowych uczestników postepowania karnego
Okres realizacji projektu: 2016–2021
Większość procesów karnych opiera się na zeznaniach świadków. Tymczasem pamięć świadków często zawodzi, a decyzje podjęte na podstawie ich relacji ważą na losach ludzi. To dlatego sędziowie i prokuratorzy powinni dysponować wiedzą psychologiczną, która pozwoli im ocenić wiarygodność zeznań. Czy prawnicy taką wiedzą dysponują? Czy potrafią ją wykorzystać w praktyce?
Założenia projektu
Cele projektu
Projekt badawczy ma na celu:
- dokonanie analizy, jakimi kryteriami oceny wiarygodności zeznań świadków posługują się w praktyce zawodowi uczestnicy postępowania karnego podczas oceny tego osobowego środka dowodowego;
- eksperymentalną weryfikację rzeczywistego wpływu wybranych kryteriów oceny wiarygodności zeznań naocznych świadków na ocenę wiarygodności tego rodzaju dowodu, a w konsekwencji na podejmowane ostateczne decyzje w postępowaniu;
- poznanie wiedzy zawodowych uczestników postępowania karnego z zakresu psychologii zeznań świadków.
Użyteczność wyników
Dzięki badaniom akt sadowych i wywiadom pogłębionym z sędziami i prokuratorami projekt pozwoli na ustalenie, jakimi psychologicznymi kryteriami oceny wiarygodności zeznań posługują się zawodowi uczestnicy postępowania karnego. Ponadto projekt umożliwi sformułowanie wniosków, dzięki niewykorzystywanej dotychczas w tym obszarze metodzie eksperymentalnej, co do rzeczywistego – a nie deklarowanego – wpływu wybranych kryteriów wiarygodności na podejmowane decyzje procesowe.
Wreszcie, pozwoli ustalić – w drodze wywiadów kwestionariuszowych – co składa się na deklarowaną przez zawodowych uczestników procesu karnego wiedzę psychologiczną i czy pozostaje ona w zgodzie z najnowszymi i wiarygodnymi wynikami badań naukowych.
Podjęcie wskazanych problemów badawczych ma fundamentalne znaczenie dla polskiego, i nie tylko polskiego, postępowania karnego, ponieważ to na świadkach i ich zeznaniach opiera się większość rozstrzygnięć sądowych. Dzięki planowanemu projektowi badawczemu możliwe będzie ustalenie, co składa się na wiedzę psychologiczną prawników niezbędną do prawidłowego wypełniania swoich funkcji i czy prawnicy wykorzystują ją w decyzjach podejmowanych w postepowaniu procesowym.
Realizacja projektu pozwoli także na ocenę wpływu, jaki badania psychologiczne wywierają na praktykę funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwości. W długofalowej perspektywie projekt stanowić będzie przyczynek do rozważań nad kształtem edukacji psychologicznej prawników na wszystkich etapach przygotowania ich do wykonywania zawodu.