Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna
Podstawowe mechanizmy intuicyjnego przetwarzania informacji
naukowo-badawczy
studencki
zakończony

Podstawowe mechanizmy intuicyjnego przetwarzania informacji

Agata Sobków
kierownik projektu
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Agata Sobków

psycholog, zajmuje się badaniem intuicji oraz innych pozaświadomych procesów poznawczych i emocjonalnych

zobacz biogram
wartość projektu: 69 000 PLN
instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
dyscyplina: psychologia
lokalizacja: Wrocław
okres realizacji: 2012 2013 2014 2015

projekt naukowy

Podstawowe mechanizmy intuicyjnego przetwarzania informacji

Jednostka realizującawroclaw logo white
Kwota dofinansowania69 000 PLN
Jednostka finansującaNCN

Okres realizacji projektu: 2012–2015

Projekt dotyczy mechanizmów przetwarzania informacji bez udziału świadomości. W badaniach prowadzonych pod kierownictwem dr Agaty Sobków skupiono się przede wszystkim na ustaleniu, jaką rolę w intuicyjnym przetwarzaniu informacji odgrywają indywidualne zdolności jednostki.

Założenia projektu

Zdolności intuicyjne pozwalają na w miarę trafną, szybką i globalną ocenę sytuacji, nawet gdy informacje są niepełne, szczątkowe. Dotychczasowe miary różnic indywidualnych w intuicji opierały się głównie na kwestionariuszach i bardziej związane były z preferowanym stylem myślenia, niż z rzeczywistymi – eksperymentalnie mierzonymi – zdolnościami. Nieliczne badania, które podejmowały ten problem w sposób zadaniowy, opierały się na jednym paradygmacie np. na zadaniu na czas reakcji seryjnej, gdy tymczasem przetwarzanie intuicyjne jest bardziej złożone i zależy także od innych procesów, np. związanych z mechanizmem wglądu.

Badania z pewnością rozszerzą aktualny stan wiedzy o przetwarzaniu informacji, które odbywa się bez udziału świadomości oraz zwrócą uwagę, na zdaje się niedoceniany, problem różnic indywidualnych w tym zakresie. Ich wyniki mogą być inspiracją dla uczonych zajmujących się innymi subdyscyplinami psychologii, np. z zakresu podejmowania decyzji czy twórczego myślenia.

Sobków, Agata kierownik projektu
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Imię i nazwisko
Agata Sobków
Miasto
wroclaw
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
Psycholog
Stanowisko
profesor uczelni
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"przewodnicz\u0105ca Komisji ds. jako\u015bci kszta\u0142cenia","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":""},"funkcja-na-wydziale1":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Zak\u0142ad Psychologii Poznawczej i\u00a0R\u00f3\u017cnic Indywidualnych","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Centrum Bada\u0144 nad Wspieraniem Podejmowania Decyzji","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
psychologia
Wydział
Array
Instytut
Array
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS Agata Sobkówpsycholog, zajmuje się badaniem intuicji oraz innych pozaświadomych procesów poznawczych i emocjonalnych

Cele projektu

W ramach projektu zostanie skonstruowane narzędzie oparte na różnych zadaniach eksperymentalnych, które umożliwią diagnozę indywidualnych zdolności jednostki w tym zakresie. Sprawdzona będzie ich struktura, określone będą także ich związki z inteligencją oraz komponentami otwartości na doświadczenie. Dodatkowo, zostanie zweryfikowana hipoteza o interakcji zdolności intuicyjnych oraz inteligencji w podatności na uleganie inklinacjom poznawczym.
Badania z pewnością rozszerzą aktualny stan wiedzy o przetwarzaniu informacji, które odbywa się bez udziału świadomości oraz zwrócą uwagę, na zdaje się niedoceniany, problem różnic indywidualnych w tym zakresie. Ich wyniki będą mogły stanowić inspirację dla uczonych zajmujących się innymi subdyscyplinami psychologii, np. z zakresu podejmowania decyzji czy twórczego myślenia.

Wnioski


W ramach projektu stworzono zestaw zadań eksperymentalnych, które umożliwiają diagnozę zdolności intuicyjnych. Wyniki badań wykazały, iż istnieją przynajmniej trzy rodzaje intuicji:

1. związana z nieświadomym/mimowolnym uczeniem się,

2. doznawaniem wglądu i olśnienia (tzw. efekt: aha!),

3. związana z naszymi przekonaniami na temat zdolności w tym obszarze.

Co ciekawe, to czy uważamy, że mamy dobrą intuicję i czy jej ufamy w niewielkim stopniu wiąże się z rzeczywistymi zdolnościami. Także stereotypowe przekonania o „kobiecej intuicji” nie znajdują pokrycia w naszych wynikach badań.

Zdecydowanie ważniejsze są takie cechy jak inteligencja czy osobowość. Badania pokazały, że zdolności intuicyjne w pewnym stopniu wiążą się z inteligencją oraz otwartością umysłu (np. były wyższe u osób, które lubią eksperymentować, podróżować w nowe miejsca, myślących w sposób niedogmatyczny, lubiących wyzwania i chętnie zdobywających nową wiedzę).

Podczas jednego z eksperymentów badani mieli wymyślić skojarzenie, które byłoby wspólne dla trzech, związanych ze sobą w sposób nieoczywisty słów: włos, korzeń, łza. Rozwiązaniem było słowo „cebula”. Jak podkreśla badaczka, z zadaniem, które wymagało działania intuicyjnego, lepiej poradziły sobie osoby otwarte i ciekawe świata.

Zdolności intuicyjne wiązały się także z większą liczbą fiksacji wzroku na różnych elementach (zarówno tych ważnych, jak i pozornie mniej istotnych) podczas rozwiązywania różnych zadań.

Badania te rozszerzyły aktualny stan wiedzy o przetwarzaniu informacji, które odbywa się bez udziału świadomości oraz zwracają uwagę na niedoceniany problem różnic indywidualnych w tym zakresie. Ich wyniki będą mogły stanowić inspirację dla uczonych zajmujących się innymi subdyscyplinami psychologii, np. z zakresu podejmowania decyzji czy twórczego myślenia.

 

Zespół badawczy

Nosal, Czesław opiekun naukowy projektu
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
prof. dr hab.
Imię i nazwisko
Czesław Nosal
Miasto
wroclaw
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
Psycholog
Stanowisko
profesor
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Zak\u0142ad Metateoretycznych Zagadnie\u0144 w Psychologii ","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":""}}
Instytut
Instytut Psychologii
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
Array
Wydział
Array
Funkcja w Centrum
[]
prof. dr hab. Czesław Nosalpsycholog

Publikacje

Praca doktorska „Podstawowe mechanizmy zdolności intuicyjnych: ich struktura i relacje do otwartości umysłu, inteligencji oraz podatności na inklinacje poznawcze”. Recenzenci: dr hab. Michał Wierzchoń, prof. dr hab. Alina Kolańczyk.