Niezależność finansowa a impakt społeczny. Po konferencji „Zarabiać, aby zmieniać świat na lepsze”
Wydarzenie „Zarabiać, aby zmieniać świat na lepsze” – konferencja dla NGO, przedsiębiorców społecznych i przedstawicieli uczelni to jedno z działań objętych projektem „Przedsiębiorczość Społeczna – kurs podstawowy”, w którym w polsko-norweskim partnerstwie przedstawiciele Uniwersytetu SWPS, Fundacji Przedsiębiorczości Kobiet oraz Stiftelsen Mangfold i Arbeidslivet opracowują program kursu dla studentów, studentek i wszystkich zainteresowanych tworzeniem i rozwijaniem inicjatyw w obszarze szeroko pojętej przedsiębiorczości społecznej. Drugim ważnym rezultatem projektu będzie mapa trendów w tym obszarze. Konferencja, która odbyła się 27 października 2022 r. w Centrum Kreatywności Targowa w Warszawie, stanowiła oficjalną inaugurację projektu realizowanego od stycznia 2022 r.
Szeroko zakrojona dyskusja z udziałem ekspertek i ekspertów
W ramach działań projektowych odbyły się już badania potrzeb potencjalnych i przyszłych uczestniczek i uczestników kursu, a także seria wywiadów z interesariuszami: przedstawicielami organizacji pozarządowych i biznesu. Partnerzy nawiązali relacje z organizacjami z Norwegii, które uczestniczyły w spotkaniu projektowym w Oslo, zorganizowanym przez Stiftelsen Mangfold i Arbeidslivet.
Głównym celem październikowej konferencji było otwarcie szerokiej dyskusji na temat wyzwań i potrzeb edukacyjnych związanych z innowacjami społecznymi, przedsiębiorczością społeczną i społeczną odpowiedzialnością biznesu. Przymiotnik „społeczny”, odmieniany na wszystkie możliwe sposoby, odnosił się nie tylko do tytułowego „zmieniania świata na lepsze”, ale także do całego ekosystemu: otoczenia sektorów biznesu i pozarządowego, odbiorców podejmowanych działań, edukatorów i edukatorek. Wydarzenie było okazją do kontynuacji, a także pogłębienia, rozmów i dyskusji zapoczątkowanych w czerwcu 2022 r., podczas debaty „Impakt społeczny i edukacja”, wieńczącej konferencję na temat wyzwań młodych ludzi na rynku pracy. W debacie prowadzonej przez Julię Sarnecką (Centrum Transferu Wiedzy Uniwersytetu SWPS) oprócz przedstawicielek naszej uczelni: Karoliny Osterczuk (Katedra Zarządzania w Warszawie) i Małgorzaty Nadziejko (Centrum Transferu Wiedzy Uniwersytetu SWPS), uczestniczyły: Agata Zioło – dyrektorka innowacji Sieci Przedsiębiorczych Kobiet oraz Karolina Adamska-Woźniak – założycielka agencji Kawy Dobra, wolontariuszka fundacji „Mam Marzenie”. Organizatorem obu wydarzeń była Fundacja Przedsiębiorczości Kobiet.
W październiku tematów do omówienia było więcej, dlatego oprócz prezentacji dr hab. Katarzyny Januszkiewicz, prof. Uniwersytetu SWPS, dziekan Wydziału Nauk Społecznych w Warszawie; Niny Józefiny Bąk, Senior Policy Officer w Microfinance Centre; Agaty Zioło – dyrektorki innowacji Fundacji Przedsiębiorczych Kobiet i Sebastiana Siuchty z NESST, w programie wydarzenia znalazły się dwie debaty: moderowana przez Karolinę Osterczuk „Niezależność finansowa dla impaktu społecznego” oraz „Integracja środowisk przedsiębiorców społecznych”, którą poprowadziła Mirella Panek-Owsiańska, ekspertka CSR, zarządzania różnorodnością i komunikacji społecznej oraz członkini rady fundacji Szkoła Liderów.
Ponieważ wśród wartości wskazanych jako szczególnie istotne dla uczestników projektu, zarówno podczas badań fokusowych, jak i ankiet i wywiadów pogłębionych, znalazły się interdyscyplinarność, inkluzywność, a także połączenie wiedzy z praktyką, również program konferencji ułożony został z myślą o stworzeniu przestrzeni dla ekspertów z różnych dziedzin, zarówno akademików, jak i działaczy organizacji pozarządowych i przedstawicieli przedsiębiorstw społecznych.
Niezależność finansowa jest kluczowa dla rozwoju
Dlaczego tak ważna dla impaktu społecznego jest niezależność finansowa, o której rozmawiały dr Katarzyna B. Wojtkiewicz, kierownik Katedry Zarządzania w Warszawie; Ania Żórawska, prezeska zarządu Fundacja Kultury bez Barier; Katarzyna Klimek, Co-founder COO Klubu Aktywnych oraz Ewa Janus-Khouri, CEO Centrum Kreatywności Targowa? Przede wszystkim dlatego, że dzięki uniezależnieniu się od grantów i dotacji, organizacje i przedsiębiorstwa mają szansę na długofalowe działania i trwałe efekty swoich inicjatyw. Chociaż polskiemu społeczeństwu nadal trudno przyjąć, że organizacje realizujące cele społeczne mogą korzystać z narzędzi biznesowych i zarabiać na swoją działalność, podnosząc tym samym jej jakość oraz efektywność – przykładów takich posunięć jest coraz więcej. Stabilność zatrudnienia czy możliwość budowania wieloletnich strategii rozwoju z uwzględnieniem partnerów to niezaprzeczalne pozytywne efekty tzw. biznesowego podejścia do działalności społecznej. Niezależność finansowa organizacji wpisuje się tym samym w paradygmat jakości życia (quality of life), o którym podczas panelu opowiadała dr Katarzyna B. Wojtkiewicz. Przykłady prowadzących działalność gospodarczą organizacji: Fundacji Kultury bez Barier, COO Klubu Aktywnych, czy Centrum Kreatywności Targowa pokazują, że dobry model biznesowy przydaje się nie tylko prywatnym przedsiębiorcom.
Przedsiębiorstwa społeczne („impaktowe”) stawiają na pierwszym miejscu cele społeczne lub środowiskowe, należące do całego ekosystemu ekonomii społecznej, reprezentowanego m.in. przez stowarzyszenia, fundacje, kooperatywy czy organizacje non-profit. Prezentacja Niny Józefiny Bąk z Microfinance Centre uporządkowała informacje na temat europejskiego Planu dla Ekonomii Społecznej (Social Economy Action Plan, SEAP), który zostanie przyjęty przez Komisję Europejską w drugim kwartale 2023 r. Autorka prezentacji odwołała się tez do osobistych doświadczeń związanych z Kooperatywą Dobrze, wskazując na umiejętność balansowania między misyjnością a rentownością, jako głównym czynnikiem odniesionego sukcesu.
W konferencji uczestniczyło dwóch przedstawicieli funduszu NESST: Sebastian Siuchta opowiadał o możliwościach wsparcia organizacji i przedsiębiorstw społecznych za pomocą nieoprocentowanych pożyczek, z kolei Grzegorz Wach w czasie kończącego konferencję panelu dyskusyjnego opowiedział o wsparciu udzielanym „impaktowym” pracodawcom zatrudniającym uchodźców.
Ostatnia debata stanowiła swego rodzaju podsumowanie konferencji, lecz także punkt wyjścia do dalszych rozważań o możliwościach uczenia się od siebie i współpracy partnerów społecznych, pozarządowych, biznesowych i akademickich. Na pytania Mirelli Panek-Owsiańskiej o możliwość integracji środowisk przedsiębiorców społecznych, a także o definicję przedsiębiorczości społecznej w ogóle, odpowiadali Martyna Rubinowska (Head of Venture and Fellowship w Ashoka Poland), Zofia Komorowska (wiceprezeska zarządu Fundacji Stocznia) oraz Grzegorz Wach (Refugee Employment Initiative Lead, NESST Polska). Gdzie kończy się aktywizm, a zaczyna biznes? Czy organizacja prowadząca działalność gospodarczą na cele statutowe jest przedsiębiorstwem społecznym? Czym jest w takim razie społeczna odpowiedzialność biznesu? Jak łączyć przedstawicieli środowisk związanych z ekonomią społeczną i jak do nich dotrzeć?
Projekt „Przedsiębiorczość społeczna – kurs podstawowy” o numerze EOG/21/K4/W/0044 korzysta z dofinansowania o wartości 118 217 € otrzymanego od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu jest opracowanie i wdrożenie programu nauczania wraz z obudową dydaktyczną do przedmiotu „Przedsiębiorczość Społeczna – kurs podstawowy” oraz stworzenie innowacyjnego narzędzia do mapowania trendów w zakresie innowacji społecznych.