„Umykanie. Pomyślenia z etnografii życia”
To wyjątkowe biograficzne dzieło jest dwuautorskim przedsięwzięciem zorientowanym wokół konceptu „etnografii życia”, zaproponowanego przez prof. Wojciecha Bursztę, a następnie podjętego i rozwiniętego przez dr. Marcina Kafara. „Etnografia życia” to hermeneutyczne narzędzie służące autorowi/autorom do pracy nad własną pamięcią.
Testament prof. Wojciecha Burszty
Jak podkreślają wspólnie wydawcy, wyróżnikiem publikacji jest „otwarta forma” (zgodnie z kolei z koncepcją Umberto Eco), wymuszona specyficznymi okolicznościami jej powstawania. Zasadnicza część pisana była przez Wojciecha J. Bursztę, reszta tekstu przygotowana została po jego śmierci w 2021 r. przez jego przyjaciela i ucznia.
Innowacyjność „Umykania. Pomyśleń z etnografii życia” sprowadza się do dwóch wymiarów. Po pierwsze mamy tu do czynienia z oryginalnym projektem etnografii życia. Po drugie książka w swej zasadniczej części stanowi autobiografię naukową. Poprzez podobne ujęcie jest to praca bez precedensu w polskich naukach humanistycznych, a zarazem wzorcowa. (…)
W części głównej tekstu do głosu dochodzi splot pomiędzy rozmaitymi problemami współczesnej humanistyki a wątkami osobistymi. Obu tych wątków – naukowego i autobiograficznego – nie można w tej książce rozdzielić. Oba tworzą bowiem integralną całość pracy. (…) Chodzi więc o taki projekt etnograficzny, który buduje napięcie pomiędzy życiem indywidualnym a przestrzenią wspólną, dotyczącą rozmaitych wartości i norm. Można też powiedzieć, że publikacja jest znakomitym przykładem refleksji hermeneutycznej, polegającej na tym, że rozumienie świata, życia i kultury jest jednocześnie samorozumieniem, gdzie rozumienie tego, co ogólne, nie może abstrahować od tego, co indywidualne – i na odwrót.
W tym przypadku mamy do czynienia z dziełem szczególnym: to z jednej strony tekst wspomnieniowy, rekapitulacja życia prywatnego i naukowego, swego rodzaju testament Wojciecha J. Burszty, z drugiej – wieloraki komentarz Marcina Kafara, jego ucznia, przyjaciela, a finalnie – redaktora. Czytelnik otrzymuje dzieło hybrydowe, otwarte (w Eco-logicznym rozumieniu), mieszczące się także idealnie w definicji „gatunku zmąconego”. To tekst z oczywistych względów otwarty (tym razem we wszystkich możliwych znaczeniach słowa) i strukturalnie niedokończony, przedwczesna śmierć naznacza ten tekst od początku do końca.
Czy życie i śmierć Wojciecha Burszty były oryginalne? A czy opowieść o tym jest innowacyjna? Zamiast tego odpowiem inaczej: nie mam wątpliwości, że ta książka jest ważna i potrzebna. Potrzebna nie tylko najbliższej rodzinie i przyjaciołom Wojtka, lecz także całej rzeszy uczniów i czytelników (…) prof. dr. hab. Wojciecha J. Burszty. A także – jestem tego pewien – szerszej publiczności czytającej, tej zwłaszcza, która wciąż dostrzega wartość w humanistyce naznaczonej prywatną, niepodrabialną sygnaturą. Czyli tym wszystkim, którzy wierzą, że humanistyki nie uprawiają odczłowieczone jednostki (pozbawione uczuć, fascynacji, entuzjazmu, idiosynkrazji i – czemu nie – szaleństw), ale żywi ludzie, których coś realnie obchodzi, fascynuje, którzy dziwią się światu, zanim podejmą się trudnej i niewdzięcznej czasem pracy analitycznej i interpretacyjnej.
Książka jest wspólnym koedycyjnym projektem wydawniczym Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego oraz Uniwersytetu SWPS.
Prof. Wojciech Burszta – jedna z najważniejszych postaci dla Uniwersytetu SWPS
Prof. Burszta interesował się teorią i praktyką współczesnej kultury, w tym popkultury i popnacjonalizmu. Wśród tematów, które regularnie powracały w jego twórczości, wskazać można kwestie tożsamości, nacjonalizmu oraz ich relacji z kulturą popularną, neoliberalizmu, a także symbolicznych i narracyjnych wymiarów kultury. Właśnie te tematy wzięli na warsztat autorzy poszczególnych rozdziałów w powyższym zbiorze. Przeczytamy m.in. o archeologii kryminału, relacjach matka-córka we współczesnym polskim kinie, o naturze liberalnej demokracji oraz tzw. urban legends jako narracjach na temat miasta.
Prof. Burszta to jedna z najbardziej zasłużonych postaci w historii naszej uczelni. Był z nią związany od 2003 r. – zasiadał w Radzie Naukowej Instytutu Nauk Humanistycznych oraz był profesorem w Katedrze Kulturoznawstwa ówczesnego Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych w Warszawie. Prowadził zajęcia z zakresu antropologii kulturowej, teorii nacjonalizmu, badań nad kontestacją, rasą i kolonializmem. Jak napisał w swoich wspomnieniach prof. Mariusz Czubaj: „Uczył nowoczesnego rozumienia kultury i, bez cienia wątpliwości, można Go postawić na równi z takimi postaciami polskiej humanistyki jak Stefan Czarnowski czy Antonina Kłoskowska”.
Zapoznaj się z publikacjami prof. Burszty
Z wydawniczym sygnetem naszej uczelni i pod patronatem Uniwersytetu SWPS ukazały się m.in. „Zwodnicze imaginarium. Antropologia neoliberalizmu”; „Jedzie Pan Jazz. Edukacja jazzowa i popkulturowa w perspektywie antropologicznej”; „Oblicza muzycznej praxis: debaty, terytoria, reduty nadziei i oporu”; „Preteksty”; „Kryminalna odyseja”; „Sferyczne fantazje. W świecie Rogera Deana”.
Doktor nauk humanistycznych, redaktor naczelny serii „Perspektywy Biograficzne”, członek Rady Redakcyjnej czasopisma „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” oraz prowadzonej przez Wydawnictwo UŁ serii „W poszukiwaniu idei XXI wieku”. Opublikował kilkadziesiąt prac. Stażysta (2010 r. i 2016 r.) i visiting professor (2018 r.) w Department of Communication, University of South Florida.
Zobacz inne aktualności
