„Prawo do sądu a uzasadnianie orzeczeń sądowych – studium konstytucyjnoprawne”
Monografia prawnicza autorstwa Aleksandra Hyżorka z Wydziału Psychologii i Prawa w Poznaniu stanowi próbę uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy uzasadnienie orzeczenia sądowego mieści się w konstytucyjnej zasadzie prawa do sądu. Autor szczegółowo analizuje procedury prawne (cywilną, karną oraz sądowoadministracyjną) w celu ustalenia, czy przyjęte przez prawodawcę przepisy i sposób ich wykładni przez sądy wpisują się w treść tytułowej zasady.
W demokracji prawo do sądu ma każdy
Opracowanie Aleksandra Hyżorka, jak zauważa na swojej stronie wydawca – nie wyczerpuje w całości tak szerokiego tematu, jakim jest prawo do sądu w kontekście uzasadniania orzeczeń sądowych. Praca ma jednak na celu ukazanie ważkości zagadnienia oraz zasygnalizowanie najważniejszych kwestii związanych z prawem do uzasadnienia orzeczenia.
Prawo do sądu – jeśli się pomyśli o nim w oderwaniu od konkretnego systemu czy gałęzi prawa, a tym bardziej od konkretnych unormowań prawnych – kojarzy się z poczuciami sprawiedliwości i potrzeby ochrony. Wszędzie tam, gdzie jednostka ma do czynienia z prawem, pragnie ona, żeby było ono stanowione i stosowane sprawiedliwie, i aby w wypadku konfliktu między nią a podmiotem upoważnionym do stanowienia, a zwłaszcza stosowania prawa, mogła uzyskać pomoc w postaci obiektywnego rozstrzygnięcia. Prawo do sądu, rozumiane jako możliwość uzyskania ochrony sądowej, jest niezbędnym elementem funkcjonowania demokratycznego państwa prawa. Jego treść kształtowała się w Polsce w ciągu wielu lat i była umacniana w drodze wykładni dokonywanej przez TK. Elementy składowe prawa do sądu zakładają m.in. prawo do uzyskania orzeczenia, natomiast nie traktują o jego uzasadnieniu, które pomimo braku mocy prawnej – którą ma orzeczenie – odgrywa bardzo istotną rolę.
Zasadę demokratycznego państwa prawnego, a zwłaszcza zasadę zaufania, należy uwzględniać rekonstruując wzorzec sprawiedliwego (rzetelnego) postępowania sądowego. Konstytucyjne prawo do sądu oraz zasada państwa prawnego pozostają ze sobą w związku, gdyż na zasadę tę składa się wiele różnych elementów, w tym zasad szczegółowych, które są wyrażane w uregulowaniach konstytucyjnych nie tylko wprost, jak np. zasada prawa do sądu. Przez art. 2 Konstytucji RP przemawiają fundamentalne prawa, a jednym z nich jest zasada dostępu obywateli do sądu.
Monografia „Prawo do sądu a uzasadnianie orzeczeń sądowych – studium konstytucyjnoprawne” ukazała się nakładem Wydawnictwa C.H. Beck przy wsparciu i pod patronatem USWPS.
O autorze
Prawnik. Naukowo zajmuje się prawem i postępowaniem administracyjnym, prawem publicznym gospodarczym oraz prawnymi aspektami rynku nieruchomości. Analizuje proces uzyskiwania decyzji administracyjnych, stosunek organów administracji publicznej do obywateli i przedsiębiorców, zaskarżalność aktów administracyjnych do sądu administracyjnego oraz formy i sposoby działania administracji publicznej.
Zawodowo związany z jedną z największych kancelarii prawniczych w Polsce, gdzie świadczy pomoc prawną w Zespole Prawa Administracyjnego. Współpracuje z wiodącymi podmiotami gospodarczymi w zakresie doradztwa przy transakcjach M&A w odniesieniu do zagadnień sukcesji praw i obowiązków publicznoprawnych oraz w obszarze ogólnej obsługi administracyjno-prawnej. Jako ekspert i komentator współpracował z Prawo.pl, „Rzeczpospolitą” oraz „Gazetą Wyborczą”.